پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

نیلوفر چینی‌چیان در نشست «لزوم تبیین مناسبات صلح و فلسفه اخلاق در اندیشه سیاسی»، گفت: به نظر من جان لاک، ماکیاولی، هابز، مونتسکیو و روسو دست به دست هم داده‌اند که یک نظام اخلاقی را برای انسان به ارمغان بیاورند؛ نظام اخلاقی که اوج آن را در کانت می‌توانیم مشاهده کنیم. حکمرانی که نتواند از آزادی و امنیت دفاع کند، حکمران اخلاقی و شایسته‌ای نیست. اگر قرار است تن به قرارداد اجتماعی بدهیم، باید آزادی و امنیت ما حفظ شود. لاک مطرح می‌کند که هیچ قانون و اقتداری نمی‌تواند ناقض اصول اولیه وضع طبیعی، یعنی حفظ جان، مال و آزادی انسان باشد.

رواج بی اخلاقی در جامعه امروز باعث عدم مدارای اجتماعی و افزایش بی اعتمادی دربین مردم شده است. بی اخلاقی اجتماعی مصادیق فراوانی دارد که از تملق و چاپلوسی گرفته تا تهمت و شایعه پراکنی را در بر می‌گیرد و هرکدام آن‌ها داستان مفصلی دارند.این بی اخلاقی محصول ساختار‌های ناکارآمد است. در کشوری با پیشینه فرهنگی چند هزارساله این سیر نزولی ارزش‌ها و هنجار‌های اخلاقی بسیار بحرانی و جای نگرانی دارد و عادت به بی اخلاقی نیز تبعات جبران ناپذیری به همراه خواهد داشت. البته که این مباحثی است که بسیاری بدان اعتراف دارند. ولی جدا از بحث ریشه یابی، باید توجه داشت که اشکال از این ساختار غلط است که گوش شنوایی برای آن نیست.

نسبت میان اخلاق و سیاست از مباحث حوزه فلسفه سیاسی بوده که از دو دیدگاه قابل بررسی است یکی از دیدگاه فیلسوفان غربی و دیگری از دیدگاه فیلسوفان مسلمان که معتقدند اخلاق و سیاست در هم تنیده‌اند و هدف هر دو تأمین سعادت انسان است.

در معنای مدرن، «سیاست اخلاقی» غیر از «اخلاق سیاسی» است. «اخلاق» در این دو اصطلاح، تنها مشترک لفظی است و دو معنای متفاوت دارد. اخلاق در اصطلاح «اخلاق سیاسی» دیگر معنای گذشته خود را ندارد؛ یعنی دیگر به معنای تربیت نفس، باید و نبایدهایی که از عقل، فطرت، وجدان یا دین گرفته شده است، نیست و به تعبیری «اخلاق سیاسی» به منطق حاکم بر پدیده‌های سیاسی اشاره دارد و مجموعه‌ای از قواعد پسینی است که در عرصه تجربه سیاسی ساخته و پرداخته شده و امروزه، سیاست با آن ویژگی‌ها شناخته می‌شود.